بررسی و مقایس? کارکرد تلمیحات در دیوان اشعار غالب دهلوی و صحبت لاری

تلمیح در شعر یکی از راه های موثر و کارآمد در برقراری ارتباط با تاریخ، اسطوره، دین و فرهنگ مردم می باشد، با بررسی این مقوله در شعر علاوه بر لذت آشنایی با تلمیح و کشف آن، به سطح دانش شاعر نسبت به انواع تلمیح نیز پی خواهیم برد. میزان بهره گیری و نوع این آرای? ادبی در دوره های مختلف شعر فارسی متفاوت بوده و همیشه در هر دوره چند شاعر بیش از دیگران به آن توجه داشته اند و آن را با بسامد بالایی در شعر خود به کار برده اند. در اواخر سبک هندی و اوایل سبک بازگشت ادبی از جمله شاعران مطرح در تلمیح، غالب دهلوی و صحبت لاری می باشند که در این پژوهش به تقابل و مقایس? تلمیحات موجود در شعر آنها پرداخته شده است، این پژوهش با تقسیم بندی تلمیحات به انواعی چون تلمیحات اسلامی-تبار(قرآنی، روایی و شخصیت ها)، تلمیحات ایرانی تبار (پادشاهان، پهلوانان، زنان نامدار و بزرگان ایرانی)، تلمیحات عربی تبار(معاشیق و شخصیت ها)، تلمیحات یونانی و هندی تبار و ضرب المثل ها، میزان بهره گیری هر شاعر از این تلمیحات را بررسی کرده و به نتایج قابل قبولی دست یافته است. بررسی دیوان شعر این دو شاعر از نظر آرای? تلمیح به طور کل نشان دهند? این مطلب است که صحبت به شدت متاثر از محیط علمی عصر و دانش دینی فراگرفت? خود می باشد و به طور گسترده از فرهنگ اسلامی و ادب عرب تاثیر پذیرفته و آرای? تلمیح را از اصلی ترین پایه های شعر خود قرار داده است و از تلمیحات نادری یاد کرده که در شعر شاعران قبل از وی به ندرت یافت می شود و در مقابل غالب دهلوی در استفاد? از تلمیح، در مقایسه با صحبت لاری راهی معتدل را پیش گرفته و با توجه به محیط زندگی خود در تلمیحاتی چون تلمیحات هندی از صحبت لاری پیشی گرفته و همچنین تحت تاثیر ویژگی-های ساختاری سبک هندی در ساخت ترکیبات تلمیحی بدیع و تازه، نسبت به صحبت نوآوری هایی را به دست آورده است. کلید واژه ها: تلمیح، غالب دهلوی، صحبت لاری، سبک هندی، سبک بازگشت